Omdat een tweetal onderdelen voor het E32 project de status backorder hebben, staat deze op hold. Om dat op te lossen zullen we wat breder moeten kijken om de voortgang erin te houden. Omdat ik niet weet hoe lang dat gaat duren hebben we een ander project dat al langer in de wacht stond opgepakt, namelijk de Fiat Croma turbo i.e. die mijn vader in 1988 nieuw gekocht heeft.
Nee, het is geen BMW, maar een aantal van jullie toonden best veel interesse in deze auto, dus we zullen de updates ook hier delen.
De Croma van het 154 model was de laatste middenklasser die Fiat op de markt heeft gebracht. De auto werd destijds gepositioneerd in het segment van de Mercedes W123 / W124 en de BMW vijf serie (E28), maar dan naar de eisen van de Italiaanse markt. In Nederland was de Croma met krachtige en zuinige diesels (eerste aanbieder van direct ingespoten turbodiesels) destijds best succesvol in de zakelijke markt. Het waren destijds echte kilometer vreters . Daarom zijn ze denk ik net zo snel van het straatbeeld verdwenen zoals ze gekomen zijn; echt populair waren ze op de tweedehands markt niet.
Onze uitvoering is een buitenbeentje. De turbo benzine was en is het topmodel uit de Croma reeks. Destijds heeft mijn vader er circa 65000 gulden voor neergeteld…. Best veel geld voor een Fiat, maar het was commercieel best een interessante deal aangezien de negen maand oude Omega die mijn vader daarvoor had i.v.m. de vele kinderziektes niet echt beviel. Toen een Nederlandse vrachtauto in het voorjaar van 1988 op de Brenner-autobahn niet echt goed in zijn blinde-hoek heek had mijn vader er helemaal geen zin meer in. Gevolg was dat bijna elke autodealer in de regio wel wat probeerde te slijten….lang verhaal kort; zakelijk was een nieuwe Omega (3000) niet interessant en dankzij Fiat Nederland legde de dealer (Jansen in Den Ham) een heel interessant voorstel neer wat de afschrijving van negen maand nieuw Omega rijden teniet heeft gedaan. En slecht reed de Croma voor zijn tijd zeker niet; met name de motor van de ongeblazen variant was al zoveel beter bij de les dan die van een vergelijkbare Omega. Een andere toevalligheid is dat onze Croma op de 43e verjaardag van mijn vader is geproduceerd. Uiteindelijk werd hij op 1 September 1988 geleverd om vanaf dat moment als dagelijkse auto dienst te doen. Daarnaast werd de Croma ook ingezet voor de autosport activiteiten van de ASVH, o.a. de Europarit van 1989, 1990 & 1993)
In die hoedanigheid hebben we hem circa negen-en een half jaar gebruikt. De rijervaringen waren altijd positief…. Maar de ervaringen met de dealer werden na een jaar of twee minder…..simpelweg omdat ze voor het service niveau simpelweg niet waren ingesteld op veeleisende klanten. Een ander nadeel waren de toch wel behoorlijke onderhoud-en reparatiekosten. Dat was ook wel de reden om hem in 1998 te vervangen door de E32 735i. De Croma werd daarna doorgeschoven als tweede auto en zelf heb ik hem een maand of acht als dagelijkse auto ingezet nadat mijn Opel Astra GSI16V in September 1998 werd gestolen. Dat gaf mij de tijd om ongehaast de juiste E34 M5 te zoeken waarvoor ik in December 1998 een principe overeenkomst heb bereikt.Daarna hebben we de Croma tot medio 2002 als derde auto ingezet, maar er was steeds minder werk voor dus we hebben hem maar weggezet; verkopen had geen zin en in de weg staan deed hij niet echt.
Zo af en toe hebben we er wel eens mee gereden, maar vooral om de boel gangbaar te houden. Zo is de volgende foto genomen tijdens het ASVH youngtimer event van het voorjaar van 2002 op de Luttenbergring , een oud motorcircuit en welbekend van de Hellendoorn rally.

[/img]
Enige tijd geleden kwamen we in contact met Remond Kuipers uit Arnhem. Die is helemaal idolaat van Fiat’s en dan met name dit model Croma’s. Zo heeft hij een turbo i.1. uit 1986 met amper 26000 kilometer. Hij wist ons te vertellen dat er van de eerste serie (dus met de vierkante koplampen) er nog maar vijf in Nederland zijn. Ter vergelijking, van de E28 M5 staat de teller al op meer dan tien. Hoeveel er nog in Europa over zijn gebleven is gissen, maar veel zullen het er niet zijn, misschien honderd? Veel meer zullen het er niet echt zijn.
De plannen om weer wat met onze Croma te doen bestonden er al wat langer, maar het was altijd een kwestie van prioriteit en beschikbare tijd. Samen met onze garagist (ik ga het niet alleen doen) hebben we een plan opgezet. Dit plan gaat uit van de harde basis, dus met vrij weinig middelen moeten we er een leuk rijdende auto van kunnen maken. Daarvoor gaan we de motor demonteren. Deze heeft altijd olie gelekt en aangezien de meeste pakkingen nu bijna 28 jaar oud zijn is het vervangen daarvan een goed idee. De pakking-set voor de motor hebben we inmiddels liggen
Belangrijker nog is dat het ons in staat stelt om de cilinderkop te inspecteren. Het spruitstuk is namelijk al eerder vervangen en daarbij brak een draadeind af die uit de kop geboord moest worden. Daarbij heeft de toenmalige garagist een oliekanaal geraakt. Dat is weliswaar hersteld, maar als de motor warm is stinkt het daar naar olie, dus we gaan dit maar eerst eens onderzoeken.
Ik had eigenlijk naar de nieuwjaar meeting van vandaag willen gaan, maar ik ga volgende week met wintersport en als ik de Croma uitstel wordt dat pas Februari. Aangezien het doel is om hem in het voorjaar weer rijdend te krijgen wilde ik perse vandaag de motor uitbouwen. Ik wist dat dit een hele toer zou zijn en dat dat in een dag eigenlijk niet realistisch is, maar belangrijker is om een begin te maken, anders leeft het niet. Een andere reden is dat mijn vader dit jaar 71 wordt. Dan gaat de tijd best wel tellen.
Eigenlijk zit de Croma van deze serie best goed in elkaar geschroefd. De complexiteit komt hem van de aparte ontsteking van Magneti Marelli en de vacuüm vervroeger, maar de inspuiting is Bosch LE Jetronic en dat is geen rocket-science. Daarnaast is het fluitje dat erop zit wat complexer aangezien de gehele kermis van pop-up valve, overdruk ventiel e.d. er separaat op zit, echt old-school turbo.
Als eerste zijn we begonnen met het verwijdere van de accu en de accubak, het losnemen van de ontsteking, het uitbouwen van de aansturing van de ontsteking van Magneti Marelli (Microplex)
Daarna was de inspuiting en de slangen labyrint van koeling en vacuum systeem aan de beurt.
De inmiddels ruim twintig jaar oude distributieriem had nog voldoende spanning. Het is dat hij oud is, maar verder…..
Inmiddels hadden we de vloeistoffen (bakolie, motorolie en koelvloeistof) ook afgetapt en alle waterslangen uitgebouwd. Daarmee werd de motorruimte al heel wat leger.
Nadat we de (defecte) slangen van de oliekoeler hadden uitgebouwd was het al bijna vijf uur. Deze slangen hebben we inmiddels nieuw liggen, dus zijn geen probleem.
We konden wel doorgaan totdat de motor eruit getakeld werd, maar omdat we de PAS pomp en de koppeling en versnellingsbak bediening nog moesten uitbouwen was het tijd om er mee te stoppen. Ik denk dat er nog een uur of vier te spenderen zijn voordat het torretje in de takels hangt. Ondanks dat we daarmee het doel niet hebben gehaald hebben we een enorme stap gemaakt en daarmee is het project ook gaan leven.
Last but not least; een goede organisatie is belangrijk. Zo breek ik het project op on verschillende onderwerpen (Epic’s) en taken (story’s). Deze samen met de datum waarop ze uitgevoerd zijn voor mij de rode draad om de boel ook weer in elkaar te kunnen zetten.
De visie die we met deze auto hebben is mijn vader dit jaar in staat te stellen de Europarit van de ASVH te rijden. Naast het nostalgische aspect zit daar ook nog een praktisch aspect achter. Hij heeft zelf verder geen auto daarvoor (E32 is te groot en de Audi te sloom). Nou zou ik hem een van de ///M5’s kunnen meegeven, maar dat is voor mij een gepasseerd station aangezien de ASVH Europarit een kaartlees-evenement waarbij de navigatieprestatie voorop staat. Rijplezier is daar van ondergeschikt belang. Aangezien de ///M5’s voor mij primair voor rijplezier staan is de Europarit geen ‘appropriate’ inzet meer, ofwel bot gezegd, de Europarit voegt voor mijn ///M5’s niets meer toe, dus dat gaat hem niet meer worden. Aangezien mijn vader een van de grondleggers van de Europarit is en daar nog steeds een betrokkenheid heeft, is het weer inzetten van de Croma best logisch. Daarnaast is het een best zeldzame auto waarvoor een kleine liefhebbersgroep is. In de afgelopen jaren zijn met name de turbo-benzine behoorlijk duurder geworden. Een dergelijke restauratie-traject is daarom ook voor onze auto best interessant geworden.
Wordt vervolgd!