AF fine tuning op de duurdere camera's
Ik was niet geheel tevreden over mijn foto's van Spa dit jaar en dan ga je je natuurlijk afvragen of het aan jezelf lag, of aan je spullen. Met wat vergelijken bleef de scherpte van mijn Nikon 2.8/70-200mm VR1 duidelijk achter bij die van mijn 300mm objectief. Toen herinnerde ik me de optie van AF fine-tune op de duurdere Nikons. Een mogelijkheid om marginale verschillen op te heffen tussen individuele combinaties van camera en lens. Deze mogelijkheid vind je op (oa) Nikon's D300(s), D600, D700, D800, de D3 maar ook op de D7000-serie.
Een vergelijkende ronde gedaan met een eenvoudig testpatroon gegenereerd in Excel, dat onder een hoek van ca 45 graden gefotografeerd en ja hoor, alle objectieven zo goed als spot-on behalve de 70-200! Op zich niet heel verbazend want de andere objectieven zijn nieuw of zo goed als nieuw gekocht, terwijl ik voor de 70-200mm een andere keuze had gemaakt. Omdat dit objectief toch het meeste wordt gebruikt en het doorgaans zwaar te verduren krijgt (warmte, vocht, stoten, etc) had ik hiervan een stevig gebruikt exemplaar gekocht van een bevriende fotograaf, doch na een Nikon service en check-up, dat scheelde gewoon een bak geld.
Normaliter zouden bij een frisse lens nauwelijks correcties nodig zijn, maar de 'ervaring' die de 70-200mm door de jaren heen heeft opgedaan is op deze manier wel merkbaar. Niks om me zorgen te maken en wat ik zo op het web lees komt dat regelmatig voor, maar wel iets wat je eruit wilt hebben, helemaal als het de resultaten duidelijk negatief beïnvloedt. De correcties zijn gedaan, kijken of ik vanavond tijd heb om een paar testfoto's te maken ter controle.
Er zijn ook wel wat kritische noten te vinden over deze aanpak, maar die kunnen wat mij betreft allemaal naar het rijk der fabelen:
1. Het zou onnodig zijn. Daarom bieden zowel Nikon als Canon deze optie? Dan maar direct repareren, voor zover mogelijk?
2. Je wilt en moet dit doen met een vrijwel geheel geopend diafragma, maar dat doe je toch wel, anders heb je teveel scherptediepte.
3. Bij zoomobjectieven is de afwijking doorgaans het grootst op de langste brandpuntsafstand, dat is iets wat ik zelf ook heb waargenomen, bij correctie worden de kortere brandpuntsafstanden niet merkbaar negatief beïnvloed.
4. Er zou een verloop zijn afhankelijk van scherpstelafstand. Heb ik zelf getest en niet waargenomen. Met de aangepaste instellingen voor de 70-200 straatklinkers gefotografeerd op ca 10m en daarna controle op het testpatroon op 1,5m. Beiden precies goed.
Dat is iig ook in lijn met wat Nikon zelf vermeldt in
DIT tech article. Ik zou het zo aanpakken: diafragma 1-2 stops van max opening af, bij een zoomobjectief de langste brandpuntsafstand kiezen, en voor de meeste precisie werken met een testpatroon in Excel. Gewoon met celbreedte en -hoogte vierkantjes maken, alles voorzien van duidelijke zwarte lijnen, het midden goed markeren (daarop ga je scherpstellen) en fotograferen maar onder ca 45 graden. Werkte voor mij prima! Het beste is om de camera op dezelfde hoogte als het scherm op een statief te plaatsen.
Lastig voor te stellen wat voor verschil het maakt? Even twee gecropte voorbeeldplaatjes van Ken Rockwell, voor en na aanpassing:
(Opm: tekst op de foto's klopt niet, foto's zijn gemaakt met een D3. D40 heeft deze mogelijkheid niet.)