Raymond's ///M en ///M's projecten draadje

[uwbuurman]

Zo, dat is zuur zeg. Onoordeelkundig handelen komt helaas vaak voor. Gelukkig dat je NOS kon sourcen!

[raymondw]

Met de komende zomervakantie is er v.w.b. de auto’s ook sprake van een soort van reces. Voor de Croma zijn alle delen die ik moet vervangen inmiddels binnen. Dat geldt ook voor de buitenste homokineten die ik als NOS in Slovenië op de kop heb weten te tikken.



NOS in deze was vanwege het aantal ABS tanden belangrijk. Die ik nodig heb zijn after market niet verkrijgbaar en bij Fiat/Lancia niet meer leverbaar. Voor de binnenste homokineten heb ik die afhankelijkheid niet. Daar gaan verse exemplaren van SKF op. Alleen de aandrijfas zelf is nog authentiek.

De geassembleerde aandrijfassen leg ik vooralsnog even droog weg. Het vet komt erin wanneer ik deze ga monteren, dat hoeft nu nog niet. Het wachten is op de terugkeer van de beide fusees waarvan de lagers eruit geperst moesten worden. Dat is gisteren ook gebeurd en liggen klaar om opgehaald te worden.



De Croma staat helaas niet bekend om de betrouwbaarheid van de elektrische systemen. Reden zijn de vele van onbeschermde massa aansluitingen links-en rechts onderin de motorruimte. In het droge en warme Italië zal deze locatie dat niet tot veel problemen leiden, maar in het natte noordwesten van Europa zitten deze midden in de nattigheid en pekel en zijn deze niet afdoende beschermd.



De massa-strips heb ik verwijderd, de roest op de balken wat schoongekrabt en behandeld met Brunox om het roestproces te stoppen. Plan is om de massa-strips van een kartelring te voorzien en de fastons zelf schoon te maken en te ontvetten zodat het tectyl wat daar op zat niet meer in de weg zit.



Hopelijk is dat samen met toepassen van wat vaseline voor de fastons voldoende om de elektrische geleiding te herstellen. Dat geldt ook voor de bescherming voor de bedrading voor de ABS sensoren en de remslijtage indicatoren. De buitenste manteling was grotendeels vergaan en is vervangen door flexibele buis zoals die nu ook veel wordt toegepast.



Verder heb ik een nieuwe dubbel-tonige claxon van Hella gemonteerd. De originele waren lang geleden onderweg naar wintersport zodanig door pekel aangetast dat ze het niet meer deden. Nu heb ik een IP65 set van Hella geplaatst. Eigenlijk is die voor VW/Audi, maar dat is met een andere set aansluitingen op te lossen, zijn die contacten ook meteen tegen omgevingsinvloeden beschermd.



Na de vakantie gaan de voorste veren naar Fred voor een vers laagje poeder. Dan kan ik ook de nieuwe lagers en naven in beide fusees monteren en de restanten van de afgebroken M4 boutjes proberen uit te boren.

[uwbuurman]

Mooie stappen en fijn dat je die NOS asstompen kon vinden! Poedercoating op veren, gaat dat goed? Ik heb er wel eens over gedacht, maar ben bang dat dat gaat knappen?

[raymondw]

Afgelopen week hebben we de lagers en naven uit de fusees van de Croma laten persen. Dat heb ik laten doen omdat dit zonder een hydraulische pers kansloos was. Nou kun je aan een van de naven zien waarom deze eruit moesten. Die bevatten afgebroken draadeinden van de fixeringschroef van de remschijf.



Daarna heb ik de afgebroken draadeinden van de M4 boutjes voor de ankerplaten uitgeboord. Eerst met een centerpunt een markering gemaakt. Daarna voorboren met kobaltboor. Een rechtsdraaiende schroef verwijderaar bood geen soelaas, dus enige optie was uitboren met een zes millimeter boor om daarna nieuw schroefdraad in te tappen.



Na al het mechanische werk heb ik de fusees schoongemaakt, ontvet en in de brunox epoxy gezet. Na een dage drogen konden ze in de primer gevolgd door een laagje zwart. Ziet er weer netjes uit. Nu laten drogen zodat de nieuwe lagers en naven erin geperst kunnen worden.



De Croma moet nu een weekje of twee wachten want de zomer vakantie komt eraan en daarvoor gaat de E39 weer mee. Die staat inmiddels op 313k kilometer en is weer toe aan zijn jaarlijkse onderhoud. Vorig jaar was ik bij de oliewissel vergeten om op tijd een OEM oliefilter te bestellen dus betrok ik er een van een lokale leverancier. Helaas leverde deze geen Mahle Knecht filters, maar MANN. Op zich zou dat prima moeten zijn, maar waarom zijn na amper 10k kilometer de papieren elementen dan al zo hard geworden ? Dit heb ik bij de Mahle-Knecht filters die BMW levert nog nooit waargenomen, die blijven flexibel.

Nu had ik de filters gelukkig wel op tijd besteld dus er zit weer Mahle-Knecht in. Verder heb ik het luchtfilter en beide interieurfilters vervangen, die laatste had ik in 2016 voor het laatst vervangen, dus mocht ook wel een keer. Bougies mogen ook wel weer een keer, maar die had ik niet meebesteld. Dat doe ik voor de volgende vakantie in Oktober nog wel.

[raymondw]

Met de zomervakantie in Zuid Tirol achter de rug heb ik afgelopen week de tijd genomen om de Croma wat verder te brengen. Dit project zit nu duidelijk in de opbouwfase. Allereerst de nieuwe lagers en naven in de fusees geperst.



De veren heb ik naar Fred Nobel heen gebracht. Die heeft beide voorveren van een vers laagje mat poeder voorzien. Het idee was om de bestaande schokdempers, maar na een inspectie bleek dat de outbound van de linker demper niet meer zo goed is, dus daar moeten twee nieuwe voor komen.



Winparts gaf online aan dat ze op voorraad zouden zijn, maar daar kwamen ze op terug. Nu heb ik ze bij Autodoc besteld. We zullen zien of zij ze wel hebben. Verder de aandrijfassen voorzien van vers vet en de ashoezen gemonteerd en op de homokineten geborgd.



De aandrijfassen heb ik weer teruggeplaatst; wel met nieuwe binnenzeskant bouten en borgmoeren. De fusees moeten even wachten op de nieuwe dempers, anders staat er teveel gewicht op de voorwieldragers.



De remklauwen had ik naar Robijn kunnen brengen, maar dat kost me honderd Euro per klauw en dat is voor de Croma niet gebudgetteerd. Op zich is revisie niet zo ingewikkeld om zelf te doen, je moet weten hoe je de zuigers er weer in krijgt en de manchetten goed plaatst.



Dat de voorste klauwen er een beetje verweerd uitzien maakt me niet uit; intern waren ze als nieuw en hoefden alleen maar goed schoongemaakt te worden. Wel heb ik de voorklauwen ook van nieuwe zuigers voorzien. Was eigenlijk niet nodig, maar ze zaten toch bij de revisie-set en die zien er net wat netter uit. Ook de achterste klauwen zijn uit elkaar geweest. Die zijn vanwege de handremwerking net wat ingewikkelder dan de voorste klauwen, zo krijg je de zuigers er niet met perslucht af, maar moet je ze eraf draaien. Verder heb ik nieuwe schijven en blokken gemonteerd.



Omdat de rubber pakking tussen de afdekkap van het selectiemechanisme v/d versnellingsbak uit gelubberd was en deze NML is heb ik hier een nieuwe voor op maat moeten knippen.



To be continued.

[uwbuurman]

Mooie stappen weer. Remklauwen zijn, eenmaal gangbaar en gereviseerd prima te voorzien van een laagje Hamerite. Ik gebruik altijd grijs hamerslag. Danbheb je gelijk bijna geen remstof dat opvalt. Blijft zeker 10 jaar goed.

[raymondw]

Afgelopen donderdag zijn de nieuwe schokdempers door Autodoc geleverd. Eigenlijk had ik Monroe Sensatrack willen hebben, maar die bleken i.t.t. de opgave in de webwinkel niet op voorraad te zijn; dit bleek zowel bij Winparts als bij Autodoc het geval. Autodoc stelde wel een alternatief (TRW) voor. Dat is een after market merk van ZF (Sachs), goede kans dat het dezelfde demper is als OEM (Sachs), zij het made in een land waar ik het liever niet vandaan wil hebben, maar wat is dan het alternatief ? Voor het geld hoef je het niet te laten, nog geen vijftig Euro per demper is te goed om waar te zijn ? We gaan het meemaken.



Na een uurtje sleutelen waren beide veerpoten weer montage-klaar. Voor de veren heeft Fred van King Customz weer topwerk geleverd. Zelfs na het verwijderen van de veerspanners was er geen krasje op de lak te herkennen.



Allereerst heb ik de fusees op de aandrijfas en de wieldraagarmen gemonteerd. Pas daarna komt de veerpoot en wordt deze met het fusee uitgelijnd. Dan is het enkel nog het correct positioneren van de montage gaten en het plaatsen van de M12 bouten (die ik overigens heb vervangen).



De gietijzeren beugel voor de ABS sensoren heb ik gelaten voor wat het is. Had deze ook van een vers laagje zwart kunnen voorzien, maar dan moeten de ABS sensoren verwijderd worden en dat risico is te groot. Verder zijn er nieuwe spoorstanguiteinden geplaatst, maar nier voordat de spoorstangen zelf van al die ellendige tectyl zijn ontdaan en weer gangbaar zijn gemaakt wat een voorwaarde voor uitlijnen is.

Wordt vervolgd !

[raymondw]

Het is weer eens tijd voor een update over het tipo-vier projectje. Deze heeft niet stilgelegen, maar grotere stappen in de opbouw zijn er ook nog niet genomen. Dat ligt aan de ene kant aan een aantal verkeerde aannamess bij het bestellen van de onderdelen voor de voorremmen waardoor ik te grote remschijven had besteld (naar later bleek voor een wat zwaarder gemotoriseerde Thema, maar dat werd me pas duidelijk toen ik de dragers voor de remblokken wilde monteren. Die paste niet. Navraag bij een expert leerde dat de latere Croma’s i.d.d. zwaardere remmen hadden en laat ik daar nou net een sloper van weten te staan. Van deze heb ik voor een schappelijk prijsje de klauwen gekocht, maar die pasten ook niet over de grotere Thema schijven. Dan maar een Thema zoeken dan ?

Nou nee, het risico op andere compatibiliteit problemen en daarmee budget-overrun was me toch te groot, dus heb ik de kleinere schijven maar besteld (naar wat later bleek die van de latere Croma turbo i.e.). Die zijn iets dikker en zijn voorzien van grotere blokken. Dat houdt in dat ik de originele voorste klauwen niet meer kan gebruiken, maar al met al zijn daar heel wat uurtjes in gaan zitten om tot deze conclusie te komen.



Ook heb ik besloten de achterwielophanging aan te pakken. Daar twijfelde ik vanwege het werk wel even aan en bij de demontage bleek dat terecht. Alleen al het loskrijgen van de vier bouten waarmee de fusee aan de veerpoot kostte me zes uur. Dat kwam niet doordat de constructie zo ingewikkeld is, maar had alles te maken dat een auto die de eerste veertien jaar alle weertypes heeft gezien en daarna is weggezet, Daarnaast zijn halverwege die eerste periode werkzaamheden aan de wielophanging uitgevoerd en daar zijn diverse verbindingen gewoon weer met de oude bouten vastgezet. Daardoor zat alles zo verschrikkelijk vast dat ik deze vier bouten er alleen met veel hitte, mokerslagen en bloed/zweet eruit heb weten te drijven.



Maar daarna was het een kwestie van demonteren en de losse delen verder uit elkaar halen. Daarbij bleek dat revisie van de achteras ook geen overbodige luxe is. De in 1996 gemonteerde Monroe’s maken plaats voor TRW (Sachs After market), de veren worden gepoedercoat en de draagarmen en vaste spoorstangen zijn in prima staat en worden gereinigd. Dat geldt niet voor de verstelbare spoorstangen. Die zijn niet meer te verstellen en zijn niet meer te redden dus die worden vervangen.

Tegelijkertijd kwam ik erachter dat bij het monteren van de Monroe dempers de verkeerde veerpootlagers/schotels zijn toegepast. After market leverde ok toen alleen maar dempers volgens de laatste productiestad en dat was Sachs/Boge. Voor de auto van mijn ouweheer was dat niet het gevasl, wat er onder zat weet ik niet, maar wel dat de diameter van de opening in het veerpootlager t.o.v de Monroe’s en ook de TRW (Sachs) circa een centimeter te groot is.



Dat verklaarde ook meteen de beroerde wegligging in die tijd. De veren en fusee zijn gelukkig wel hetzelfde, dus het is enkel een kwestie van nieuwe lagers/schotels en bijpassend montage materiaal. De lagers heb ik nieuw liggen (ooit uit het rack bij bij Geuzendam getrokken), van de schotels en rubber demper heb ik er helaas maar één, die is ook niet meer leverbaar, dus heb ik de veerpoten van de sloper in Joure erbij gekocht. De dempers en veren kunnen w.s. wel bij het oude ijzer, maar uit de foto’s van het demontagebedrijf blijkt dat de schotels w.s. nog prima zijn.

En zo is het zo af en toe een stap vooruit en twee stapjes achteruit, maar bij dit soort projecten is het komt tijd komt raad. En tijd is wat er nodig is, want alleen dan kunnen de juiste afwegingen genomen worden. Het hoeft niet perfect, maar het moet wel goed. Dat gezegd hebbende; inmiddels zijn ook de veren en de stabilisator weer terug van Fred.



Deze zijn weer mooi opgefrist. Nu de rest nog !

[uwbuurman]

Fantastische stappen weer. En tja, het valt soms even tegen (stap terug) maar dat komt slechts door twee dingen. 1 we kennen dit soort auto's gewoon minder goed dat de BMW's. En dat geldt ook voor de vraagbaak-kring om je heen, en 2 deze auto is tot heden niet zo fijn onderhouden als gewaardeerde liefhebberswagen, maar gewoon als "ouwe daily Fiat dinges" en dan kom je dat soort grappen als met die schotels en toplagers tegen. Wel fijn dat je dat nu beide op niveau weet te brengen!

[uwbuurman]

Oh ja, heb dat eerder ook eens gevraagd, maar hoe gaat dat met die poedercoat op de veren? Is dat zo flexibel dat het niet knapt of breekt als je een stevige hobbel pakt? Ik heb het nooit aangedurfd, maar zoek nog wel een oplossing voor de veren van de e12.

[raymondw]

Om met je het antwoord op de vraag in je laatste bijdrage te beginnen: weet ik niet, maar wat is beter ? (1) nieuwe veren van onbekende herkomst of (2) behoud van originaliteit met veren die in de basis nog goed zijn. Het beoogde gebruik zal de kans verlagen en als het zich voordoet weten we dat ook weer. Ik denk wel dat degene die dit gedaan heeft de benodigde vakmanschap heeft om dit voor high-stress delen te doen. We gaan het ervaren.

Op je voorlaatste bijdrage kan ik het alleen maar mee eens zijn. Ik kan aan het design zien dat er goed over is nagedacht en in de basis is het niet ingewikkelder dan bij een Duitser, maar de kennis is er (buiten een paar specialisten die zijn meer gericht op HF, QV of 8.32 zijn) niet echt meer. Dat laatste heb ik gezien de ervaringen met de BMW's en probleemoplossende vermogen ook niet echt nodig. De tijd zit vnl. in de verkrijgbaarheid van onderdelen. Bij de Fiat dealer hoef je echt niet meer aan te kloppen en after market suppliers zoals Autodoc zijn geen one-stop shop. Op dat punt doet BMW het nog niet zo slecht.

[raymondw]

Afgelopen twee weken waren we met vakantie in Zuid-Tirol. Daar hebben we een meerdaagse huttentocht door het Rosengarten, Schlern en Langkofel gebied in de regio Bolzano gemaakt. Daardoor kwamen ook de werkzaamheden aan de Croma even stil te liggen. Sinds de laatste update van bijna een maand geleden is veel tijd in de kleine dingetjes en de onverwachte zaken gaan zitten. Voorbeeld daarvan is de remkrachtverdeler waarvan de aansluitingen er niet meer helemaal fris uitzagen.



Dat vroeg om wat extra onderzoek, dus de achter-brug laten zakken. Die is heel wat lichter dan die van een E28/E34 dus dat kon ik alleen ook nog wel redden, maar daarvoor moesten de aansluitingen op de remkrachtverdeler wel eerst los en dat was een dingetje. Zodanig zelfs dat een van de uiteinden met aansluitingen doormidden is gebroken. Niet onoplosbaar, wel weer meer werk.



Ook bleek na demontage dat de ingaande as van de remkrachtverdeler mechanisch was afgebroken, vermoedelijk door vastgeroeste intern componenten van de remkrachtverdeler zelf. Daardoor was ook het mechanische systeem dat de remkrachtverdeler met de spoorstangen verbindt behoorlijk versleten en moet daarom ook (deels) vervangen. Dit verklaart meteen de onbalans tussen links-en rechts tijdens het remmen. Dat vroeg om een nieuwe remkrachtverdeler, gewoon nog bij Autodoc te verkrijgen.



De uitgaande leidingen vanaf de remkrachtverdeler naar de beide remklauwen worden vervangen. Die zijn niet los te bestellen, dus die moeten op maat gemaakt worden.



De lange leidingen naar de ABS-pomp in de motorruimte zijn me te veel werk. Die zijn op de beschadigde uiteinden met connectoren nog goed. De aansluitingen snij ik af zodat ik een knelkoppeling kan plaatsen en daarop een daarvoor op maat gemaakt uiteinde met gefelste aansluiting kan plaatsen.



De veerpoten zijn geassembleerd en liggen klaar om weer in de auto gemonteerd te worden.



Dat geld ook voor de wieldraagarmen en de dragers daarvoor. Die zijn door al de tectyl nog in een prima staat. Des al niettemin heb ik de armen en dragers van al die oude tectyl ontdaan en ontvet. Wel heb ik het contactoppervlak tussen de dragers en het chassis gereinigd, waar nodig ontroest en in de Brunox Epoxy gezet. Daarna ter bescherming een laagje zinkverf en ML-Wax aangebracht.



Al met al gaat het niet lukken om de Croma volgende week mee naar Zuid-Limburg te nemen. Uitgezoomd staan er nog een viertal grote Epics open. Twee daarvan zou ik op de korte termijn achterwege kunnen laten, maar dan nog is de afstand te groot voor een smoke-test. Wordt vervolgd !

[uwbuurman]

Jammer dat die eerste rit er niet in zit, komende week. Maar wel mooie stappen en de tegenvallers, wees maar blij dat je dat gevonden hebt, want dat was gedonder geworden.